Dożywocie to stosunkowo nowa instytucja w polskim prawie. Wyjaśniamy sposób jej działania.

Informacje o umowie

Informacji o umowie dożywocia należy szukać w księdze wieczystej. Znajdziemy ją w dziale III księgi wieczystej, który to odnosi się do obciążeń na nieruchomości. Niemniej jednak jego nieujawnienie w księdze wieczystej nie świadczy o braku istnienia tego prawa. Nieaktualne już dziś przepisy, nie nakłady na notariuszy obowiązku wprowadzenia do ksiąg wieczystych informacji o zawartych umowach dożywocia (przed 1991 r.). Dlatego kupując nieruchomość dla której księga wieczysta była założona przed rokiem 1991 r. należy sięgnąć do aktu notarialnego sprzedającego. Należy, że nabywca nieruchomości nie ma podstaw do uchylania się od świadczeń wynikających z umowy dożywocia powołując się na rękojmię wiary publicznej ksiąg wieczystych.

Nieruchomość obciążoną prawem dożywocia można dowolnie zbywać, a prawo to przechodzi na każdego nowego nabywcę nieruchomości. Do zbycia nieruchomości z dożywotnikiem nie jest wymagane uzyskanie jego zgody. Dlatego też sprzedający może dążyć do sprzedaży nieruchomości nie informując potencjalnego kupującego o ustanowionym prawie dożywocia.

Dożywocie – Zbywalność Prawa

Prawo dożywocia nie jest prawem zbywalnym, a więc ze śmiercią dożywotnika to prawo wygasa. Nie ma możliwości przeniesienia tego prawa. W przypadku, gdy osoby zamieszkujące z dożywotnikiem nie mogą pozostawać z dożywotnikiem w bezpośredniej styczności to pozostaje wystąpić do sądu z pozwem o zmianę zakresu dożywocia. Sąd może dokonać zamiany prawa dożywocia na dożywotnią rentę. W sytuacjach bardziej skrajnych, Sąd może rozwiązać umowę o dożywocie. Nowy nabywca może także uzgodnić z dożywotnikiem zmianę dożywocia na dożywotnią rentę i zawrzeć w tym zakresie umowę przed notariuszem.

Przed zakupem nieruchomości obciążonej prawem dożywocia należy przeanalizować czy cena nieruchomości rekompensuje ustanowione na nieruchomości prawo dożywocia.