Pułapka średniego wzrostu to sytuacja, w której kraj po okresie szybkiego wzrostu gospodarczego, pozwalającego na osiągnięcie średniego poziomu dochodu (mierzonego najczęściej PKB per capita), doświadcza trwale spowolnionego wzrostu. W efekcie kraj ten nie jest w stanie osiągnąć statusu kraju wysoko rozwiniętego.

Istnieje wiele czynników, które mogą przyczynić się do powstania pułapki średniego wzrostu. Do najważniejszych należą:

• Niskie tempo wzrostu produktywności czynników wytwórczych. Wraz z osiąganiem średniego poziomu rozwoju, kraj ma coraz mniejsze możliwości zwiększania produktywności pracy i kapitału, co prowadzi do spowolnienia wzrostu gospodarczego.
• Nierówności ekonomiczne. Nierówności ekonomiczne mogą ograniczać wzrost gospodarczy, poprzez zmniejszanie inwestycji i konsumpcji.
• Brak innowacji. Innowacje są kluczem do długotrwałego wzrostu gospodarczego. Kraje, które nie są w stanie rozwijać nowych technologii, mają mniejsze szanse na osiągnięcie wysokiego poziomu rozwoju.
• Zagrożenia zewnętrzne. Zagrożenia zewnętrzne, takie jak zmiany klimatyczne, wojny czy kryzysy finansowe, mogą również przyczynić się do powstania pułapki średniego wzrostu.

Wśród krajów, które są uważane za znajdujące się w pułapce średniego wzrostu, wymienia się m.in.: Brazylię, Rosję, Indie i Chiny.

Pułapka średniego wzrostu jest poważnym problemem gospodarczym. Może ona prowadzić do stagnacji gospodarczej, nierówności społecznych i politycznej destabilizacji.

Aby uniknąć pułapki średniego wzrostu, kraje muszą podjąć działania na rzecz zwiększenia produktywności czynników wytwórczych, zmniejszenia nierówności ekonomicznych, wspierania innowacji oraz wzmacniania odporności na zagrożenia zewnętrzne.

W jaki sposób można uniknąć pułapki średniego wzrostu?

Pułapka średniego wzrostu to sytuacja, w której kraj osiąga pewien poziom rozwoju gospodarczego, ale nie jest w stanie go przekroczyć. Jest to spowodowane tym, że czynniki, które napędzały wzrost w początkowej fazie rozwoju, zaczynają słabnąć.

Aby uniknąć pułapki średniego wzrostu, kraj musi znaleźć nowe źródła wzrostu. Może to zrobić poprzez:

• Innowacje: Innowacje są kluczem do długoterminowego wzrostu gospodarczego. Kraje, które są w stanie tworzyć nowe produkty i usługi, są bardziej odporne na konkurencję i mogą osiągnąć wyższe poziomy dochodów.
• Dywersyfikacja gospodarki: Dywersyfikacja gospodarki zmniejsza ryzyko związane z koncentracją na jednym sektorze lub rynku. Kraje, które mają zróżnicowaną gospodarkę, są bardziej odporne na kryzysy i są w stanie osiągnąć wyższy wzrost gospodarczy.
• Zwiększenie produktywności: Produktywność jest miarą tego, ile wytwarzają pracownicy w jednostce czasu. Kraje, które są w stanie zwiększyć produktywność, mogą osiągnąć wyższy wzrost gospodarczy bez konieczności zwiększania liczby pracowników.

Oto kilka konkretnych działań, które mogą pomóc krajom uniknąć pułapki średniego wzrostu:

• Inwestowanie w edukację i szkolenia: Wysoko wykwalifikowana siła robocza jest niezbędna do prowadzenia innowacyjnych i konkurencyjnych przedsiębiorstw.
• Tworzenie przyjaznego dla biznesu środowiska: Kraje, które oferują stabilne i przewidywalne środowisko biznesowe, są bardziej atrakcyjne dla inwestorów.
• Upowszechnianie technologii: Nowe technologie mogą pomóc firmom zwiększyć produktywność i innowacyjność.

Polska jest obecnie w fazie średniego wzrostu. Aby uniknąć pułapki, kraj musi skupić się na innowacjach, dywersyfikacji gospodarki i zwiększeniu produktywności.